Adalet Bakanlığı’nın hazırladığı yeni kanun teklifine göre yargıya ABD usulü pazarlık sistemi getirilmek isteniyor. Kanun taslağına göre beş yıla kadar hapis cezası gerektiren suçlarda, ‘uzlaştırma formülü‘ denenecek.

adalet1

Milliyet’ten Kemal Göktaş’ın haberine göre Adalet Bakanlığı, ‘ceza yargılamalarında iş yükünün azaltılması ve alternatif çözüm yöntemlerinin geliştirilmesi‘ amacıyla sürpriz bir kanun taslağı hazırladı. Taslakta ABD’deki gibi şüphelilerle savcılığın şüphelinin suçunu kabul etmesi koşuluyla ‘pazarlık‘ usulüyle cezanın belirlenmesine ilişkin düzenlemeler yer alıyor.

Kanun taslağına göre ‘basit yargılama‘ başlığıyla yeni bir düzenleme getiriliyor. Buna göre, üst sınırı beş yıl veya daha hapis cezasını gerektiren suçlarla ilgili olarak savcı basit yargılamayı uygulayabilecek. Bu usulün uygulanabilmesi için suçun şüpheli tarafından işlendiği hususunda yeterli şüphe bulunması ve şüphelinin savcının huzurunda suç işlediğini kabul etmesi ve pazarlığa olur vermesi gerekecek.

Savcı, basit yargılamayı mahkemeden talep edecek. Mahkeme şu yaptırımlardan birine veya birkaçına hükmedecek:
* Suç için kanunda öngörülen cezanın alt sınırının yarısını geçmemek kaydıyla bir yıla kadar hapis cezası.
* Suçun karşılığında seçimlik ceza olarak hapis ve adlî para cezası öngörülmesi halinde, yüzseksen güne kadar adlî para cezası.
* Hükmolunan hapis cezasının ertelenmesi.
* 30 günden 730 güne kadar kamuya yararlı bir işte çalışma.
* 30 günden 1 yıla kadar bir konut veya bölgede denetim ve gözetim altında bulundurulma, belirlenen bir süreyle belirli yer ve bölgelere gitmeme, belirli mercilere düzenli başvurma, suçun işlenmesiyle bağlantılı meslek veya sanatın icrasının yasaklanması, suçun işlenmesiyle bağlantılı ehliyet veya ruhsatın geri alınması.
* Suçtan doğan zararın, aynen iade, önceki hale getirme veya tazmin suretiyle giderilmesi.

Hırsızlık, taciz, dolandırıcılık…

Pazarlık usulünün kapsamına yaralama, eziyet, sarkıntılık, reşit olmayanla cinsel ilişki, cinsel taciz, tehdit, şantaj, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma, inanç, düşünce ve kanaat hürriyetinin kullanılmasını engelleme, konut dokunulmazlığının ihlali, iş ve çalışma hürriyetinin ihlali, nefret ve ayırımcılık, haberleşmenin engellenmesi, hakaret, haberleşmenin gizliliğini ihlal, özel hayatın gizliliğini ihlal, kişisel verilerin kaydedilmesi, hırsızlık, mala zarar verme, dolandırıcılık, genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması, trafik güvenliğini tehlikeye sokma, çevrenin kirletilmesi, imar kirliliğine neden olma, bozulmuş veya değiştirilmiş gıda veya ilaçların ticareti, belgede sahtecilik, halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama, ulaşım araçlarının kaçırılması veya alıkonulması, müstehcenlik ve Cumhurbaşkanına hakaret gibi çok sayıda suç girecek.

Öde-kurtul formülü

Halen üç ay ve daha az hapis gerektiren suçlarda uygulanan ‘önödeme‘ yoluyla dava açılmaktan kurtulmada sınır iki yıla çıkarılacak. Böylece öngörülen adlî para cezasının alt sınırını, hapis cezasının aşağı sınırının karşılığı olarak her gün için 20 TL üzerinden bulunacak miktarı ödeyenlere dava açılmayacak.

Önödemeden daha önce kasıtlı bir suç işleyenler, suçu meslek edinenler, örgüt faaliyeti çerçevesinde suç işleyenler ile görev suçu işleyen kamu görevlileri faydalanamayacak.