Bankalardan dosya masrafı, kredi kartı aidatı talep edenlerin sayısı bir yılda ikiye katlandı.

Tüketiciler, bankalardan dosya masrafı, ekspertiz ücreti gibi faiz dışında kesilen ücretleri geri alabiliyor. Tüketici lehinde çıkan kararlar arttıkça, başvurularda da ciddi artış yaşanıyor. Özellikle banka genel müdürlüklerinin olduğu İstanbul Şişli, Beşiktaş gibi ilçelerde yoğunluk nedeniyle karar alma süreci gecikiyor.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın verilerine göre 2012'de ilçe hakem heyetlerine 446 bin başvuru yapıldı. Bu rakam 2013'te neredeyse ikiye katlandı ve 833 bin 854'e yükseldi. Başvuruların yüzde 71'i bankalara yönelik En çok başvuru, bankacılık sektörüne yönelik. Tüketiciden alınan faiz dışı ücretlerin geri ödenmesini sağlayan mahkeme kararının ardından bu alandaki başvurular 595 bin 921'e çıktı, toplamdaki payı ise yüzde 71. Yönetmeliğe göre başvuruların üç ay içinde sonuçlanması gerek ama yoğunluğun arttığı bölgelerde bu pek mümkün değil. Tüketici dernekleri, raportör sıkıntısı yaşanmasından şikayetçi ve sürecin hızlı yürümesi için bakanlıktan raportör atamasını istiyorlar.

"Günde 100'e yakın başvuru var"

Beşiktaş İlçe Hakem Heyeti’nde görev yapan Tüketiciyi Koruma Derneği Disiplin Kurulu Başkanı Şükran Eroğlu, özellikle son birkaç ayda başvurularda patlama olduğunu söyledi. Eroğlu, “Günde 100’e yakın başvuru var. Şu anda yığılma söz konusu. Sistem tıkanmış durumda. Başvuruların yüzde 90’a yakını tüketici lehine sonuçlanıyor” dedi.

Eroğlu, bakanlığın da 550 yeni raportör almak istediğini ifade etti. Tüketiciler, son 10 yıldaki kredilerinin masraflarını geri alabiliyor. Masrafları 2 bin TL’ye kadarsa ilçe hakem heyetlerine, 2 bin TL üzerinde ise tüketici mahkemelerine başvurmaları gerekiyor.

"Hakem Heyetleri yoğunluğun altından kalkamıyor"

Tüketici Hukuku Enstitüsü Genel Sekreteri Mehmet İmrek de daha önce ilçe hakem heyetlerinde görev yapanlardan biri. İmrek, yığılmadan dolayı bir dosyanın sekiz ay içinde karara bağlanabildiğini anlatıyor. Mehmet İmrek, “Bu yapıyla üç ay içinde karar vermek imkansız. Hakem heyetleri altından kalkamıyor” diyor.

İmrek, ilçe hakem heyetlerinin ticaret odası, baro, tüketici derneği, esnaf odası ve belediyeden olmak üzere beş kişiden oluştuğunu söylüyor ve tüketici dernekleri dışındakilerin konuya hakim olmamasından şikayet ediyor. İmrek, Milli eğitim Bakanlığı’ndan gelen raportörler olduğunu, hakem heyetine atanacakların komuyla ilgili bir sınavdan geçirilmesi gerektiğini vurguluyor.

“Başvurunuzu kendiniz yapın, şirketlere kulak asmayın”

Tüketiciyi Koruma Derneği Disiplin Kurulu Başkanı Şükran Eroğlu, tüketicileri telefonla arayarak kredi kartı aidatı ve dosya masrafı gibi ücretleri geri almak isteyen şirketlerin arttığını söyledi. Eroğlu’na göre bu şirketlerin ekstra bir hizmeti yok, tüketiciler böyle şirketlere kulak asmamalı. Eroğlu, “ Hakem heyetlerinden aldıkları dilekçeyi ve Yargıtay kararlarının fotokopisini koyuyorlar. Sadece sizin işinizi takip ediyorlar. Tüketiciler belgelerini alsın ve kendileri başvursun” diyor.

Yeni kanunla dosya masrafı yasallaştı mı?

28 Mayıs’ta değişen Tüketici Yasası’nda yapılan değişiklikle dosya masrafının yasallatıp yasallaşmadığı da tüketicilerin gündemindeki konulardan biri. Daha önceki kanunda bankalar sadece zorunlu gider ve faiz alabiliyordu. Yeni kanunun 4. maddesinin 3. fıkrası ise bankaların alacağı masrafları Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu’nun kararına bağlıyor. Maddeye şöyle diyor: "Bankalar, tüketici kredisi veren finansal kuruluşlar ve kart çıkaran kuruluşlar tarafından tüketiciye sunulan ürün ve hizmetlerde ise tüketiciden faiz dışında alınacak her türlü ücret, komisyon ve masraf türleri ile bunlara ilişkin usul ve esaslar Bakanlığın görüşü alınarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından belirlenir." Tüketici Hukuku Enstitüsü Genel Sekreteri Mehmet İmrek’e göre, usul ve esas düzenleme işinin Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na devredilmesi masrafların yasallaşması için yasal bir zemin oluşturabilir.

BDDK’nın şu anda alınmış bir kararı yok. Bu nedenle tüketicilerin başvurularının önünde bir engel de yok. BDDK bankaların masraflarını yasallaştırma yolunda bir adım atsa bile, tüketici yeni kanun öncesinde aldığı kredilerin masraflarını talep edebilir.