Gebze’de kurulu bulunan Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİ- TAK) Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Gıda Enstitüsü (GE) yöneticiliğinde Türkiye’de üretilen ve tüketilen gıdaların tüm besin ve enerji değerleri Ulusal Gıda Kompozisyon Veri Tabanı Tür- Komp’ta toplandı. TürKomp yani www.turkomp.gov.tr internet sitesine 500’den fazla gıdaya ait 100 bileşen için yaklaşık 63 bin veri yüklendi. Tamamen elektronik ortamda gerçekleştirilen çalışma 5 yıl boyunca sürdü. Proje için 14 ayrı laboratuvar ile çalışıldı. Araştırmada 43 araştırmacı görev aldı. TürKomp, Türkiye’yi temsil eden sağlam bir örneklem ile gerçekleştirildi. Bu örneklemde örneğin domates ürünü için, Türkiye’de hemen hemen nerede domates yetişiyorsa oradan analiz verisi üretildi. Bütün Türkiye'yi temsil eden bir kompozit oluşturuldu ve bu şekilde Türkiye’de üretilen ve tüketilen işlenmemiş ve işlenmiş gıdaların besin öge düzeylerinin ortaya konduğu 14 gıda grubu belirlendi. Süt ve süt ürünleri, yumurta, et, balık, tahıllar. Ne yiyorsak, o ürünlerin içerdiği karbonhidrat, enerji, yağ vb. miktarı nedir, analizleri yapıldı.

53 GELENEKSEL GIDAYA AİT 122 FARKLI ÜRETİM TEKNİĞİ

Yani artık ‘ne yiyoruz, kim bilir bu gıdaların içinde ne var’ kuşkusunun yerini bilimsel veriler aldı. Dünya standartlarında, Türkiye’de üretilen ve tüketilen gıdalara ait bilimsel verilere ulaşmak artık mümkün hale geldi. Daha güzel haber ise şu: Proje kapsamında, Türkiye’ye özgü pekmez, tarhana, bulgur, lokum, baklava gibi 53 geleneksel gıdaya ait 122 farklı üretim tekniği kayıt altına alındı. Ürünlerin bileşimleri belirlendi. Uluslararası platformda bu ürünlerin Türkiye’nin geleneksel gıdası olduğunun ispatına yönelik kullanılabilecek bilimsel verilerle destekli ‘geleneksel gıda taslak tescil dosyaları’ da hazırlandı. Ancak geleneksel gıda grubuna ait analitik veriler, ürünlerin tescil başvuruları yapıldıktan sonra paylaşıma açılacak. Bu çalışma ile TÜBİTAK daha sonra yapılacak bilimsel araştırmalara kaynaklık edebilecek, gıda bileşenleri konusunda kurumların veri üretimini standart hale getirecek, farklı kurumların aynı analiz yöntemlerini kullanmalarına aracı olabilecek bir 'veri üretme sisitemi' geliştirdi.