Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, İsrail'den yasa dışı yerleşimlerine son vermesini isteyen bir karar geçirdi. ABD, oylamada kararı veto etmek yerine ilk kez çekimser kaldı. Karar, 14 lehte ve bir çekimser oyla geçti.

Güvenlik Konseyi kararı, İsrail'in ABD'nin seçilmiş Başkanı Donald Trump'tan oylamaya müdahale etmesini istemesinin ardından geri çekilmişti. Ancak Malezya, Yeni Zelanda, Senegal ve Venezüella'nın devreye girmesinin ardından karar yeniden gündeme alındı.

Karar tasarısı Mısır tarafından hazırlandı. Kararda 'İsrail hemen ve tamamen, Doğu Kudüs de dahil olmak üzere, işgal altındaki Filistin topraklarında tüm yerleşim yeri faaliyetlerini durdurmalı' çağrısı yapılıyor.

İsrail yerleşimlerinin yasal dayanağının olmadığı belirtiliyor ve iki devletli çözümü tehlikeye attığı kaydediliyor.

İsrail öfkeli

Kararın ardından İsrail Başbakanlık ofisinden yapılan açıklamada, "İsrail, BM'deki bu utanç verici İsrail karşıtı kararı reddediyor ve şartlarına uymayacak" dendi.

Açıklamada "Obama yönetimi sadece İsrail'I korumakta başarısız olmakla kalmadı, aynı zamanda BM'deki bu örgütlenmeye perde arkasından destek verdi. İsrail seçilmiş başkan Donald Trump ile çalışmayı dört gözle bekliyor" ifadeleri kullanıldı.

İsrail'in Kanal 2 televizyonuna konuşan Enerji Bakanı Yuval Steinitz de, "ABD, Ortadoğu'daki tek müttefiki olan İsrail'i terk etti. Obama yönetimi ile sekiz yıllık dostluğun ardından kalbimiz sızlıyor" dedi.

İsrail'in BM Büyükelçisi Danny Dannon ise Güvenlik Konseyi kararının barış olasılığını zedeleyeceğini savundu: "Kararın lehine oy vererek aslında 'hayır' oyu verdiniz. Müzakerelere 'hayır', ilerlemeye 'hayır', İsrail ve Filistinlilerin daha iyi bir yaşam şansına 'hayır' oyu verdiniz. Ve barış ihtimaline 'hayır' dediniz."

ABD'nin BM Büyükelçisi Samantha Power, "Yerleşim sorunu o kadar kötü bir hale geldi ki iki devletli çözümü tehlikeye sokuyor" demişti. Power, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu yerleşimleri savunması nedeniyle eleştirmiş ve şöyle konuşmuştu: "Bir kişi, aynı anda hem yerleşimleri genişletip hem de çatışmayı bitirecek iki devletli çözüme destek veremez."

Power, ABD'nin Güvenlik Konseyi kararına neden destek vermediği konusunda gerekçe olarak yerleşim konusunun kararda çok dar bir bakış açısıyla ele alınmış olmasını gösterdi.

Trump'tan değişim sinyalleri

İsrail'in oylamadan önce ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump'ın ekibiyle iletişime geçerek, şimdiki yönetimin kararı veto etmesi konusunda baskı uygulamasını istediği bildirilmişti. Donald Trump dün bir açıklama yayımlayarak BM Güvenlik Konseyi'ndeki kararın veto edilmesi çağrısında bulunmuştu.

Barack Obama yönetimi yerleşimlere açık bir şekilde karşı çıkıyor, ancak yine de geleneksel olarak Güvenlik Konseyi'nde bu konuda İsrail'i kınayan kararlar alınmasını engellemiş ve İsrail ile Filistin arasındaki sorunun müzakerelerle çözülmesi gerektiğini savunmuştu.

Donald Trump, Güvenlik Konseyi kararının ardından sosyal paylaşım sitesi Twitter'dan bir açıklama yaptı. Trump, göreve başlayacağı tarihe atıfta bulunarak "BM konusuna gelecek olursak, 20 Ocak'tan sonra her şey farklı olacak" dedi.
Trump, ülkesinin yeni İsrail Büyükelçisi olarak avukat David Friedman'ı seçmişti. Friedman, İsrail'in yeni yerleşim yerleri inşa etmesini destekleyen biri olarak biliniyor.

Yahudi yerleşimleri, İsrail ve Filistin arasında sorun yaratan temel mesellerden biri olmayı sürdürüyor.

İsrail'in 1967'de Batı Şeria ve Doğu Kudüs'ü işgalinden beri kurulan 140 yerleşim yerinde yaklaşık 500 bin Yahudi yaşıyor. Yerleşim yerleri uluslararası hukuka göre yasa dışı.