CHP Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran,  girdi niteliğindeki elektrik ve doğalgazda, seçim öncesinde döviz kurundaki hızlı yükseliş nedeniyle zorunlu hale gelen zamlar seçim nedeniyle bekletildi. Seçimin hemen ardından zam sağanağının ucu gözüktü; yüzde 6.1'lik elektrikle siftah yapıldı. Seçim bitti, zam fırtınası başladı" dedi.

 

Umut Oran, "Hatta Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, 'Nisan ayında da doğalgaz ve elektriğe zam yapmıyoruz, herhangi bir fiyat değişikliğine gitmiyoruz, popülist yaklaşımlarda bulunmuyoruz' diye açıklama yaptı. Ancak AKP, seçim biter bitmez zamlar için hemen düğmeye bastı. Seçim öncesinde oylarını olumsuz etkilememesi için ertelediği ve 'yok' dediği zamları seçimin ardından hemen uygulamaya koydu. Seçimin hemen ardından zam sağanağının ucu gözüktü; yüzde 6.1'lik elektrikle siftah yapıldı. Sağlıkta 'örtülü zam': SGK resmi tatil günlerinde muayeneye provizyon vermeyi kesti. Muayene olmak isteyenler özel hastanelere gidecek, provizyon alamadıkları için yüzde 40 daha fazla tedavi ücreti ödemek zorunda kalacak. Bu sağlık hizmetlerine yapılan gizli bir zamdır. Kırmızı eti bayramdan bayrama, beyaz eti ayda bir yiyebilen dar gelirli yurttaşın sofrasına, artık patates, pirinç ve kuru fasulye bile bu yıl uğramaz oldu. Son bir yılda patates yüzde 170, kuru fasulye yüzde 52, pirinç yüzde 42 zamlandı. Önümüzdeki dönemde dış kaynak iyice kıtlaşacak; bu yüzden de döviz pahalanmaya devam edecek. Dövizdeki yükseliş nedeniyle benzin, mazot, doğal gaz, elektrik fiyatları artmaya devam edecek. Ekonomide temel girdi niteliğindeki bu ürünlere yapılan zamlar, zincirleme biçimde iğneden ipliğe tüm mal ve hizmetlere yansıyacak, ete, süte ve diğer nihai tüketim maddelerine yayılacak. Zamlardan 76 milyon etkilenecek" dedi.

 

'AKP, seçimin bitmesiyle birlikte faturayı vatandaşa kesecek'

 

Umut Oran, "Döviz kurlarındaki sıçrama nedeniyle elektrik, doğalgaz ve akaryakıtta zam kaçınılmaz hale gelmişti. Akaryakıt dağıtımı ve ticareti tamamen özel sektörde olduğu için bu ürünlere kurdan kaynaklanan maliyet artışları seçim öncesi yansıtıldı, gereken zamlar yapıldı. Böylece benzinin litre fiyatı, seçimden önce 5.08 TL'yi gördü. Ekonomide yine temel girdi niteliğindeki elektrik ve doğalgazda ise kura bağlı maliyet artışı nedeniyle zorunla hale gelen zamlar bekletildi. Bununla da kalmadı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, "Nisan ayında da doğalgaz ve elektriğe zam yapmıyoruz, herhangi bir fiyat değişikliğine gitmiyoruz, popülist yaklaşımlarda bulunmuyoruzö diye açıklama yaptı. Ancak AKP, seçim biter bitmez zamlar için düğmeye bastı. AKP, seçim öncesinde oylarını olumsuz etkilememesi için ertelediği ve (yok' dediği zamları seçimin ardından hemen uygulamaya koydu. Yani AKP, halkı bu konuda da aldattı... Yerel seçimler öncesi halkın tepkisinden korkan AKP ekmek zammını bile seçim sonrasına bırakma kararı aldı. Bazı vergilerde geçici indirimlere de giden AKP, seçimin bitmesiyle birlikte faturayı vatandaşa kesecek" dedi.

 

'Siftah elektrikle yapıldı'

 

Umut Oran, "Seçimin hemen ardından zam sağanağının ucu gözüktü; siftah elektrikle yapıldı. Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş.'nin (TETAŞ) elektrik tarifesinde yüzde 6.1 artış öngören EPDK kararı Resmi Gazete'de yayımlandı. Karar uyarınca; TETAŞ'ın dağıtım ve görevli tedarik şirketlerine yaptığı elektrik satışında uyguladığı fiyat 16.32 kuruştan 17.32 kuruşa yükseltildi. Elektrik zammı, önümüzdeki günlerde vatandaşların elektrik faturalarını kabartmakla kalmayacak, üretiminde elektrik kullanılan tüm ürünlere zincirleme biçimde yansıyacak" dedi.

 

'Elektrik zammı otomatiğe bağlandı'

 

Umut Oran, "Bu arada EPDK kararına göre TETAŞ, makroekonomik göstergelerde meydana gelebilecek değişiklikler veya başka nedenlerden dolayı EPDK'ya başvurarak tarife değişikliği isteyebilecek, EPDK da değerlendirme sonucunda karar verecek. Örneğin TETAŞ, kurlar arttı gibi gerekçelerle EPDK'dan zam isteyecek, Kurul da zammı onaylayacak. Böylece kur artışları sürecinde elektrik zamları otomatiğe bağlanmış oluyor. Türkiye elektrik ihtiyacının yüzde 44'ünün doğalgaz çevrim santrallerinden karşılıyor. Bu nedenle döviz kuru ve doğalgaz fiyatlarında yaşanan dalgalanmalar elektrik fiyatları üzerinde ciddi baskı oluşturuyor" dedi.

 

'Sırada doğal gaz zammı var'

 

Umut Oran, "Doğal gazı yüksek fiyattan alıp halka daha uygun fiyattan satan BOTAŞ'ın zararı 2 milyar lirayı aştı. Kurda yaşanan yükseliş bu zararı daha büyütüyor. BOTAŞ siyasi baskılarla zam yapmayarak bu zararı sırtlamaya çalışıyor. Ancak bu fiyatlama politikası sürdürülemez nitelikte ve doğal gaza zam artık kaçınılmaz hale geldi. Sektör temsilcileri, döviz kurundaki artış nedeniyle doğal gaza yüzde 20-25 zam yapılması gerektiğini söylüyor. Kurlardaki hızla yükselme sürecine rağmen doğal gazda gereken zam, seçim sonrasına bırakıldı. Seçim öncesi ertelenen zamlar seçimden sonra vatandaşa birikmiş olarak yansıyacak" dedi.

 

'Sağlıkta yüzde 40 örtülü zam'

 

Umut Oran, "Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) yayınladığı bir genelge ile MEDULA sistemi üzerinden verilen klinik muayene hizmetlerine resmi tatil günlerinde muayeneye provizyon vermeyi kesti. Yani bundan sonra artık hastalar hafta sonu ve 19 Mayıs ve Kurban Bayramı gibi diğer resmi tatil günlerinde anlaşmalı hastanelerde SGK üzerinden klinik tedavi hizmeti alamayacağı için özel hastanelere gitmek zorunda kalacak. Özel hastanelere gidecek hastalar ise provizyonu cepten ödeyecek. Özel hastanelere giden hastalar da provizyon alamadıkları için yüzde 40 daha fazla tedavi ücreti ödemek zorunda kalacak. Bu sağlık hizmetlerine yapılan gizli bir zamdır. Vatandaşlar, kamu hastanelerinde sunulan sağlık hizmetinin kalitesiz oluşu nedeniyle özel hastaneye gidiyor, bu hastaneleri zorunlu nedenlerden dolayı tercih ediyor. Bu düzenleme ise vatandaşların özel hastanelerden sağlık hizmeti alma hakkını engeller nitelikte. Devletin vatandaşa kesintisiz sağlık hizmeti sunma görevi vardır. Resmi tatil günlerinde klinik hizmetinin kaldırılması hasta haklarına aykırıdır. Bu, Anayasa'ya, Sosyal Güvenlik Kanunu'na ve hasta haklarına aykırı bir düzenlemedir" dedi.

 

'Vatandaş kuru fasulyeye bile hasret'

 

Umut Oran, "Kırmızı eti bayramdan bayrama gören, beyaz eti ayda bir yiyebilen dar gelirli yurttaşın sofrasına, eskiden menünün vazgeçilmezleri olan patates, pirinç ve kuru fasulye bile bu yıl uğramaz oldu. Çünkü son bir yılda patates yüzde 170, kuru fasulye yüzde 52, pirinç yüzde 42 zamlandı. Bu fiyat artışlarında dünya fiyatlarındaki yükselişlerin yanı sıra Türkiye'deki üretim yetersizliğinin payı büyük… Özellikle 2013'te üretim yetersiz kalan patatesin kilosu 5-6 TL'ye kadar çıktı. Türkiye pirinçte ise net ithalatçı bir ülke ve kurdan etkileniyor. Bu yıl, kuraklık nedeniyle pirinç ve buğday rekoltesinde düşüş bekleniyor. Bu da fiyatları yükseltecek" dedi.

 

'Zam sağanağı devam edecek'

 

Umut Oran, "Fed operasyonları ve 17 Aralık operasyonlarının etkisiyle yaşanan sermaye çıkışı ve bunun kurlarda yol açtığı yükseliş, sıcak paracıların seçim sonuçlarını kendileri lehine “istikrarö için olumlu bulması nedeniyle hız kesti. Ancak bu geçici bir durum ve önümüzdeki dönemde sıcak para hareketleri yine net çıkış yönünde seyredecek, bu da kurları yükseltmeye devam edecek. AKP, iktidarı boyunca ekonomiyi, Borsa'ya tahvil bonoya yatırım yapıp parayla para kazanmaya gelen sıcak para ile çevirdi. Bu sayede döviz ucuz kaldı, ithalat patladı, cari açık büyüdü. AKP, halka borçla finanse edilen sanal bir refah dönemi yaşatarak bunu oya tahvil etti. Ancak Fed'in tahvil alımlarını 85 milyar dolardan 50 milyar dolara düşürerek piyasalara verdiği likiditeyi daraltması dışında azalan güven ve artan ülke riski nedeniyle artık sıcak para muslukları iyice kısıldı. Türkiye'nin çevirmesi gereken yüklü miktarda dış borcu var, dış kaynak girişi ise giderek kıtlaşıyor. Yani önümüzdeki süreçte döviz girişleri iyice azalacak, hatta net bazda çıkış yaşanacak; bu yüzden de döviz pahalanmaya devam edecek. Döviz fiyatındaki artış, tüm ithal girdilerin maliyetini artıracak, yerli tarım ve sanayi ürünlerinin fiyatını da yükseltecek. Döviz fiyatındaki yükselme nedeniyle, hem halkın temel ihtiyacı hem de sanayinin temel girdisi niteliğindeki benzin, mazot, doğal gaz, elektrik fiyatları artmaya devam edecek. Ekonomide temel girdi niteliğindeki enerji ürünlerine yapılan zamlar, zincirleme biçimde iğneden ipliğe tüm mal ve hizmetlerin fiyatına yansıyacak, ete, süte ve diğer nihai tüketim maddelerine yayılacak. Dalga dalga yayılacak zamlarla, enflasyon azacak. Gelirleri bu paralelde artmayan geniş halk kitleleri, reel olarak daha da yoksullaşacak" dedi.