Kocaeli Meteoroloji İl Müdürü Sefer Kaçmaz, Mühendis Kazım Çende ve Fizikçi Erdal Demir dün Kocaeli Meteoroloji Müdürlüğü binasında Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi (YTTS) yaptı. Gerçekleşen programda  Meteoroloji Genel Müdürlüğü yıldırım ve şimşek hadiselerinin tespiti  alanında yapmış olduğu çalışmalar anlatıldı ve bu uygulamalara nasıl ulaşabileceklerini Meteoroloji Müdürlüğü’nün internet sitesinden uygulamalı olarak gösterildi.

Toplantıya Kocaeli Sanayi Odası, Kocaeli Bilim,Sanayi ve Teknoloji Müdürlüğü,Kocaeli Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ve Tüpraş İzmit Rafine yetkileri katıldı. Yıldırım ve şimşek hadiselerinin tespiti, takibi ve kısa vadeli hava tahmini (Nowcasting) için; gerçek zamanlı ve yüksek çözünürlüklü meteorolojik bilgi sağlayan pasif bir uzaktan algılama sistemi olan Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi ile yıldırım ve şimşeğin yeri, tipi, polaritesi ve sinyal büyüklüğü ile şimşek yüksekliği verileri elde ediliyor. 

Enerji sektöründen turizme kadar birçok alanda Ülke için getireceği faydalar oldukça fazla olan Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi tek başına bir algılayıcıdan değil 35 adet pasif algılayıcıdan oluşuyor. Tüm Türkiye çapına yayılmış 34 ve bir adet Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde olmak üzere toplam 35 adet algılayıcı ile sistem çalışıyor.  35 adet algılayıcının yerleşimi ile tüm Türkiye’nin gözlemlenmesini sağlayan YTTS 4kA akım verimini sağlamaktadır. 

Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi ile yıldırımın (Buluttan yere veya yerden buluta olan elektriksel aktivitenin) 200 m. doğrulukla yerini, akım şiddetini ve akım yönünü,  Şimşeğin (Buluttan buluta, bulut içerisinde oluşan elektriksel aktivitenin) yerini, yerden yüksekliği ile akım şiddetini ve akımın yönünü,  Yıldırım ve şimşeğin oluşturduğu elektriksel hücrenin (kuvvetli hava olayının) harita, üzerinde gösterimi, 10’ar dakikalık periyotlarla 60 dakikalık tahmini hareket yönü ve hızını gösterir.

Yıldırım, bulut ile yer arasında meydana gelen yüksek gerilimli bir elektrik boşalmasıdır.Yıldırım, sadece dikey gelişmeli bulut olan kümülonimbus (Cb) bulutunun varlığında oluşabilir. Normal bir vatandaş için Cb bulutunu tespit etmek zor olabilir, ancak sağanak yağış, şimşek ve gök gürültüsünün olması, Cb bulutunun varlığını gösterir. Gökyüzünde yılda 3 milyar şimşek veya yıldırım oluşmaktadır. Bir diğer deyişle yılın herhangi bir zamanında dünyanın üstünde 2000 yıldırım bulutu vardır. Dünyamıza her saniyede 100 yıldırım düşmektedir. Güçlü bir fırtına, Hiroşima'ya atılan atom bombasından 100 kat daha fazla enerji açığa çıkarmaktadır. 

Yıldırım düşmesi insanlar için tehlikeli olmasına rağmen insan yaşamına faydası da vardır. Yıldırımlar yeryüzündeki bitkiler için faydalı maddeler olan nitratlar ve oksijenin de yeryüzüne inmesine neden olurlar. Saniyede 1000 kilometre hızla toprağa iniyor, yani kısa devre yapıyor. Yıldırımın bu andaki ısısı 30.000 derece olup güneşin yüzeyindeki ısının 5 katı kadardır.Yıldırımdan korunmanın en iyi yolu gök gürültüsü ilk duyulduğu andan itibaren kapalı bir ortama girmek ve son gök gürültüsünden sonra 30 dakika gecene kadar içeride kalmaktadır. Yıldırımın yakıcı ve yıkıcı etkisi açığa çıkan bu enerjinin sonucudur. Bir insana yıldırım çarpma olasılığı 600 binde birdir. 

Yıldırım çarpmış bir kazazedeye dokunmak tehlikeli değildir. dokunulduğu zaman çarpılma tehlikesi yoktur. Yıldırım oluşmasında meteorolojik şartların yanı sıra yer yüzeyinin durumu da çok önemlidir. Yüksek binalar, ağaçlar ve metalik eşyalar gibi iyonlaştırıcı malzemeler yıldırım oluşumu için uygun koşullar hazırlarlar. Can ve mal kaybını en aza indirebilmek için aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınmalıdır: Yüksek bina ve yapılarda (minare gibi) paratoner (yıldırımsavar) kullanılmalı.Yıldırım riski olan havalarda ağaç, bayrak ve telefon direkleri gibi yüksek objelerden uzak durulmalı. Metalik eşyalardan uzak durulmalı ancak otomobillerin lastikleri yalıtkan olduğu için otomobil içleri güvenli yerlerdir. 

Eğer denizde iseniz en kısa zamanda kıyıya çıkın, açık arazide iseniz yere çömelerek oturun, kesinlikle yere yatmayın. Yıldırımın çarptığı insanların genellikle bilinçleri kaybolur ve solunumla¬rı durur. Böyle durumlarda onlara kalp masajı uygulanmalıdır. Sıcak hava, soğuk havadan daha iyi bir iletkendir. Onun için yıldırımlar, bacalara daha sık düşmektedir. Bu durum dikkate alınarak, gök gürültülü sağanak yağışların görüldüğü fırtınalarda bacalardan uzak durulmalıdır.Su üzerinde iseniz derhal karaya çıkmaya çalışın.Şemsiye gibi sivri metal içeren eşyaları kullanmayın.