Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'nin bu yıl üçüncüsünü düzenlediği Uluslararası Gazi Süleyman Paşa ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu ikinci gününde Kocaeli tarihine yön vermeye devam etti. Sempozyumun Gazi Akçakoca Salonu'ndaki 5. oturumunda, Kocaelili muhacirlerin (göçmenlerin) durumu, mübadele yılları, İzmit Muhacirin Defteri'ne Göre İzmit'te Kurulan Muhacir Köyleri, 16-17 ve 19 yüzyılda Kocaeli'nin sosyo-kültürel yapısı, Hıristiyanlık tarihi açısından büyük önem taşıyan Santa Barbara ve tek partili dönemde kentin durumu gibi önemli konular ele alındı. Oturumun sabahki bölümünde ele alınan Kocaelili muhacirlerin durumu ise ilgi gördü. Halen dünyanın en önemli sorunlarından biri olan göç sorununa dikkat çekilen söz konusu tebliğlerde, 1923 yılında imzalanan Türk–Yunan mübadele anlaşması çerçevesinde 27 bin göçmenin Kocaeli'ne iskan edildiği belirtildi.

GÖÇMENLER VE YAŞADIKLARI SORUNLAR

Gazi Akçakoca Salonu'nda günün ilk tebliğini Uludağ Üniversitesi'nden Prof. Dr. Behçet Kemal Yeşilbursa sundu. "Mübadele İle Kocaeli'ne İskân Edilen Göçmenler ve Karşılaştıkları Sorunlar (1923-1930)" konulu tebliğde Türk-Yunan nüfus mübadelesi sonucu 1923-1930 yıları arasında Kocaeli'ne iskan edilen göçmenler ve karşılaştıkları sorunlar ele alındı.

TÜRK –YUNAN MÜBADELESİ İLE 27 BİN GÖÇMEN GELDİ

Tebliğde 30 Ocak 1923 tarihinde Türkiye ile Yunanistan arasında imzalanan mübadele anlaşması çerçevesinde Kocaeli bölgesine yaklaşık 27 bin göçmenin iskan edildiği açıklandı. Yıllarca yaşadıkları topraklardan bir gecede çıkarılıp tren ve gemilerle Anadolu topraklarına göç ettirilen göçmenlerin yaşadığı sıkıntıların yerleştikleri yeni topraklarda devam ettiği kaydedildi. Göçmenlerin burada başta barınma, sağlık ve iaşe olmak üzere birçok sorunla karşılaştıklarına dikkat çekildi.

DEVLET OLANAKLARINI SEFERBER ETTİ

Tüm bu sorunlar karşısında ise devletin göçmenlerin barınmasından, sağlığına, iaşesine ve iş bulmasına kadar her konuda tüm olanaklarını seferber ettiği kaydedilen tebliğde "Göçmenler, ilk olarak Rumların ve Ermenilerin boşalttığı köylerdeki evlere yerleştirilmiştir. Zamanla kendilerine yeni yerleşim yerleri kurulmuş, toprak, dükkan ve üretim araç ve gereçleri verilmiş böylece üretime katılmalarına imkan sağlanmıştır. İlerleyen zaman içinde ise göçmenlere verilen yarı bataklık alanlar ıslah edilerek, buralara yeni yerleşim alanlarının ve sanayi kuruluşlarının inşa edildiği belirttirilerek, "Göçmenleri, kendileri olmasa bile çocukları zamanla arazilerinin değerlenmesi nedeniyle zengin olmuştur" dendi.

ANAVATAN KIRIM

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi'nden Doç. Dr. Nuri Kavak Gazi Akçakoca Salonu'nda "Kocaeli'ye Göç Etmiş Kırım Tatarları'nda Anavatan Algısı" konulu bir tebliğ sundu. Doç. Dr. Nuri Kavak, Kırım'ın işgal edildiği 1783 yılında başlayan göçlerin artarak kitlesel bir boyutta vardığını kaydetti. Kırım Tatarlarının bu çerçevede Kocaeli'ne de göç ettikleri kaydedilerek, hali hazırdaki durumları ve anavatanla olan bağlantı kanallarının bir anketle ele alındığını anlattı. Doç. Dr. Kavak bu sorular içinde bulunan "Sizin için anavatan neresi sorusuna" ağırlıklı olarak "Kırım" yanıtının verildiğini açıkladı.

SABAHKİ OTURUMLARDA SUNULAN DİĞER TEBLİĞLER

Gazi Akçakoca Salonu'ndaki sabah gerçekleştirilen 6. ve 7. oturumlarda ayrıca;  Sakarya Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Mustafa Sarı  "İzmit Muhacirin Defteri'ne Göre İzmit'te Kurulan Muhacir Köyleri (1888-1889), Sakarya Üniversitesi'nden Cengiz Keskin  "İzmit'te Muhacirlerin Yaşadığı Sorunlar: Akgürgen Çitfliği Örneği, Kocaeli Kırım Tatarları Derneği'nden Ferit Toplu "Kırım-Dobruca'dan Kocaeli'ne Göç Hikâyeleri", Necmettin Erbakan Üniversitesi'nde Prof. Dr. Mehmet İpçioğlu "16. Yüzyıl Üsküdar Şeriye Sicillerine Göre İzmit'ten Kaçıp İstanbul'da Yakalanan Köleler", Mustafa Kemal Üniversitesi'nden Doç. Dr. Ahmet Gündüz  "1561 Tarihli Mufassal Tahrir Defterine Göre Kocaeli Sancağında Kullanılan 20.000 civarında Şahıs İsimleri", Balıkesir Üniversitesi'nden Doç. Dr. Zübeyde Güneş Yağcı "Avarız Defterleri Sayımlarına Göre İzmit Kazası'nın Demografik Durumu, Afyon Kocatepe Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Alper Başer "Ahkâm Defterlerinde İzmit (1742-1747) ve Sakarya Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Kenan Göçer de "19. Yüzyılın İlk Yarısında Kandıra'da Sosyal Huzursuzluk Üzerine Bir İnceleme"

konulu tebliğleri sundu.