Başbakan Ahmet Davutoğlu, Azerbaycan dönüşü uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı. Rusya ile yaşanan krize değinen Davutoğlu, “Bu tür krizlerin bir gerçek boyutu var, bir olgusal boyutu var, bir de psikolojik boyutu var tırmandıran. Bazen psikolojik boyutu olgusalın çapını aşar. Böyle bir durumla karşı karşıyayız. Bu psikolojik durumdan çıkmak lazım. Rus uçağı uyarılara rağmen tutumunu değiştirmediği için Rusya uçağı olduğu bilinmediği anda düşürüldü. Bu, öyle bir psikolojik durum doğurdu ki her gün yeni açıklamalarla derinleşiyor. Önce psikolojik durumu kontrol etmek lazım. Farklı olguları paylaşmak lazım sonra olayı nasıl raya oturacağımızı konuşmak lazım. Ama öyle bir durum var ki görüşmek mümkün olmuyor” ifadelerini kullandı.

İLETİŞİM ŞART

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ile Rus Bakan Lavrov’un görüştüğünü hatırlatan Davutoğlu, “Nazik, medeni, karşılıklı görüş paylaşılan bir toplantı olmuş. Bizim için önemli olan  iletişim kanallarını açık tutmak, samimi duygularla krizi aşmak. Her gün yeni krizlerle karşılaşabilecek durumlar söz konusu. Masada oturup bu soruları konuşmalıyız” dedi. “Suriye’deki Rojava’da kantonlar var. Türkmenler bombalanıyor. Türkmenler kanton oluşturursa ne olur?” sorusuna Davutoğlu, “Biz tabii Suriye’nin kantonlaşmasına prensip olarak olumlu bakmayız. Etnik temelli kantonlaşmalar etnik grupları uzaklaştırır. Tekrar etnik ve mezhebi her parçalanma, kardeşi kardeşten ayırır.  Suriye’yi parçalamaya yönelik çabalara uyanık olmak lazım. Bir grup ‘kanton kuracağım’ derse karşı tarafta kendin de bu hakkı görür” yanıtını verdi.  “Türkiye-Rusya krizi nedeniyle 98 kilometre hatla müttefiklerle sağlanan proje durdu mu?” sorusu üzerine Davutoğlu, “98 kilometrelik alanın ılımlı muhaliflerce kontrolü tercihimiz. Ama  Azez gibi DAEŞ’e direnen şehrin Rus uçaklarınca bombalanması olmaz” dedi.  İncirlik Üssü’nün kullanımına ilişkin Davutoğlu, “Gerekirse İngiltere de kullanabilir. Almanya’dan da uçak takviyesi geliyor. İncirlik, Türkiye-NATO sınırı, güvenlik sınırı haline dönüştü” diye konuştu. Davutoğlu, “Suriye’de sona yaklaşıldı mı?” sorusuna, “Sona yaklaştı’ demek kolay değil. 1 Ocak’taki müzakerelerde diplomaside hareketlilik olacak. Son gelişen olaylar, Suriye krizi bir iç kriz değil, uluslararası, ya hep beraber çözeceğiz ya da he beraber olumsuz sonuçlarına katlanacağız” yanıtını verdi.

TÜRKİYE SURİYE’DE TEK BAŞINA OPERASYON YAPAR MI?

Türkiye’nin Suriye’de tek başına operasyon yapıp yapmayacağına ilişkin  Davutoğlu, şunları söyledi:  “İran, Suriye’de, Rusya Suriye’de. ‘Yabancı savaşçı istemiyoruz’ diyen ülkeler orada. ‘Kimse müdahale etmesin’ diyenler müdahale ediyorlar. Biz Suriye’ye müdahale etmemeye özen gösteriyoruz ama Türkiye’ye dönük tehdit olunca tedbir alırız. ”  Davutoğlu,  Rusya ile ekonomik ilişkilerinde karşılıklı bağımlılık olduğunu belirterek, komşu ülkeler olarak iki tarafında birbirinden istifade ettiği alanlar bulunduğunu anımsattı. Davutoğlu, şöyle konuştu:  “Son Bakanlar Kurulu’nda ticaret, ulaştırma ve enerji açısından olabilecek durumları değerlendirdik. Tedbirleri ele aldık. Telafi edici tedbirler, caydırıcı tedbirler ve yapısal tedbirler anlamında üç kategoride tedbir düşündük. Dosyaları da mevcut. Telafi edici tedbirler, bu ticarette bizde herhangi bir zarar olacak olursa o kesimleri, burada yaş ve meyve sebze ihracatçılarını, turizmcilerimizi nasıl destekleyeceğimizden başlamak üzere, alınacak tedbirler. Mesela, 30 Kasım’da  turizmcilere verdiğimiz desteği uzattık. Gerektiğinde bu destekleri açıklayacağız.”

BU TUTUM SÜRERSE...

Caydırıcı tedbir almak istemediklerini vurgulayan Davutoğlu, böyle şeyler olmasını istemediklerini ancak karşılıklı bu tutum devam ederse, Türkiye’nin tedbirlerinin ne olacağını da düşündüklerini bildirdi. Türkiye’nin enerji alanında herhangi bir ülkeye büyük ölçekte bağımlılığını azaltacak tedbirleri de ele aldıklarını anlatan Davutoğlu, “ TANAP Projesi’ni  Aliyev’le görüşmemizde olabilecek en erkene çektik. 16 milyar metreküpün 6 milyarı Türkiye, 10 milyarı Avrupa iken, Türkiye’nin ihtiyacı olması durumunda bu kompozisyonda değişebilir. Enerji bağlamında alınabilecek tedbirlerin, uluslararası hukuk sonuçlarını da hepsini değerlendiriyoruz. Türkiye her türlü olumsuz etkiye, yan etkiye hazırlıklı olmak için her türlü çalışmayı yapıyor. Ambargolar öyle bir şeydir ki yapanı da bulur” dedi.

CUMHURBAŞKANI'NIN SÖYLEDİĞİ DOĞRU

Başbakan Davutoğlu, “Başkanlık Sistemi” ve “partili cumhurbaşkanlığı” tartışmaları konusunda şunları söyledi:  “Anayasa reformuna ihtiyaç var. Yetki kimdeyse sorumluluk onda olmalı veya tam tersi. Biz suhuletle hep beraber konuşulması ve Türkiye’de tekrar tekrar değişmeyecek net sistemin, ‘Başkanlık’ diyoruz. birbirini anlayan insanlar olduğu için sistem yürüyor. Birinci gündem maddesi şu anda bu değil. AK Parti’nin tek başına yapabileceği bir şey değil. Cumhurbaşkanı’nın söylediği doğru. Sorumluluk kimdeyse yetki onda olmalı. Türkiye’nin Anayasası bozuk ama var olan Anayasa bu işletmeye çalışıyoruz. ”

ÖZÜR DİLEMEYİZ

Davutoğlu, Azerbaycan Diplomasi Akademisi’nde yaptığı konuşmada,  “Hava sahamıza giren, milliyeti belli olmayan bir uçağa karşı meşru müdafaa hakkımızı  kullanarak, herkesin bildiği angajman kurallarını uyguladık. Bunun için kimse Türkiye’yi suçlayamaz. Bunun için Türkiye’den kimse özür bekleyemez. Biz, sınırlarımızı koruduğumuz için özür dilemeyiz. Hesabımızı da sadece ve sadece,  milletimize veririz. Kimseye hesap vermeyiz” dedi.

BU SÖYLEM DOĞRU DEĞİL

Olayın Rusya hava sahasına yakın bir bölgede değil, Türk hava sahasında yaşandığını vurgulayan Davutoğlu, “Olayı, bu oluş seyrinden çıkararak sanki ‘Türkiye, Rusya’ya saldırıda bulunmuş, Rusya’yı arkadan hançerlemiş’ gibi bir argüman kullanmak doğru değildir. O zaman bizim de ‘Hava sahamızı ihlal eden uçak kim olursa olsun bizi göğsümüzden hançerlemiştir’ deme hakkına sahip oluruz. Biz, Rusya ile hiçbir zaman gerilimli bir politika içinde olmadık, olmayacağız” diye konuştu.

AZERBAYCAN TOPRAKLARINI İŞGAL BİTMELİ

Azerbaycan topraklarının yüzde 20’si işgal altında olduğunu belirten Davutoğlu, “Bir kez daha burada can Azerbaycan’ın işgal altındaki toprakları işgalden kurtuluncaya kadar Türkiye’nin her zaman can Azerbaycan’ın yanında olacağını vurgulamak isterim” dedi.