Milliyet’ten Cem Kılıç’ın haberine göre bu tarihten itibaren bütün işyerleri iş sağlığı ve güvenliği açısından kanunun kapsamına alındı. Ancak iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirmek için bazı geçiş süreleri öngörülmüştü. Bu kapsamda 50 ve daha fazla çalışanı bulunan ‘çok tehlikeli’ sınıftaki işyerleri 30 Aralık 2012’den itibaren iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi istihdam etmek zorundaydı. Çok tehlikeli sınıftaki işyerleri denilince akla fabrikalar, şantiyeler geliyor. Ancak tehlike sınıfları belirlenirken bazı işyerlerinin bu sınıftaki işyerleri ile aynı tehlike sınıfında olması şaşkınlık yaratmıştı. Bu şaşkınlık iş güvenliği uzmanı görevlendirme zorunluluğu ortaya çıkınca ve geçiş süreci tamamlanınca daha da gün yüzüne çıktı. Diğer yandan az tehlikeli sınıftaki işyerlerinden 10’dan az çalışanı olanların iş güvenliği hizmetlerinin işveren veya işveren vekili tarafından yürütülmesine olanak veren yönetmelik de yürürlüğe girince bazı işyerleri için tehlike sınıfının önemi daha da arttı.

BERBER, HAMAM TEHLİKELİ SINIFTA

Diğer yandan belki de tehlike sınıfları konusundaki en büyük mağduriyet kuaför, hamam, kaplıca ve saunalar için geçerli. Erkek berberleri, kadın kuaförleri, güzellik salonları, sauna ve hamamlar ‘tehlikeli’ sınıfta. Bu sınıfta olmaları dolayısıyla da 1 Ocak 2014’ten itibaren iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirmek zorunda. Dolayısıyla kendi başına dükkân açan ve bir tek kendisi çalışarak hizmet veren kuaförler hariç bütün kuaförler 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirmek zorunda. Halbuki yan yana oldukları emlakçı, bakkal, kırtasiye gibi diğer esnaflar ‘az tehlikeli’ sınıfta yer aldıkları için 1 Temmuz 2016’ya kadar iş güvenliği uzmanı görevlendirme zorunlulukları yok.

AYLIK 6 BİN LİRA CEZA…

1 Ocak 2014’ten bugüne iş güvenliği uzmanı görevlendirmek zorunda olan bir berber dükkanı, eğer görevlendirme yapmadıysa her ay için 6 bin 167 TL idari para cezası öder. Diğer yandan geriye dönük olarak ceza yazılması da mümkün. Dolayısıyla 18 ay boyunca görevlendirme yapmadığı içi toplamda 111 bin TL para cezası ile karşılaşabilir. Ayrıca işyeri hekimi görevlendirmediği için de aynı miktarda ceza söz konusu olacaktır. Toplamda 222 bin TL’lik ceza berber dükkanının zaten kapanmasına neden olacaktır. Küçük esnafın bu cezanın altından kalkması mümkün değil.

KENDİ KENDİNİN UZMANI!

Geçen hafta çıkan yönetmelik uyarınca 10’dan az çalışanı bulunan ‘az tehlikeli’ işyerlerinin işverenleri veya işveren vekilleri Çalışma Bakanlığı’nın uzaktan eğitim yoluyla düzenleyeceği eğitim programına katılan işverenler bu eğitim sonrası kendi işyerlerindeki iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebilecek. 1 Temmuz 2016’dan sonra bu eğitimi almış işverenler iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirmek zorunda kalmayacak. Böyle olunca da, çalışan başına her ay 30 TL gibi bir rakam ödemeyecekler. Berberler ise ne yazık ki bu imkandan yoksun kalacak. Çünkü tehlikeli sınıftalar ve bu yönetmeliğin kapsamı dışında kalıyorlar.

KURU TEMİZLEME ‘ÇOK TEHLİKELİ’

Örneğin inşaat sektörü ile kuru temizleme faaliyetlerinin ‘çok tehlikeli’ sınıfta yer alması çok da anlaşılır değil. Diğer yandan kuru temizleme faaliyetleri ‘çok tehlikeli’ sınıftayken, kuru temizleme makinesi imalatı ise ‘tehlikeli’ sınıfta. Bu konuda muhakkak bir adım atılması gerekiyor.

1 Ocak’ta süreler uzayacak

Tehlikeli sınıfta yer alan berber, hamam, sauna gibi işyerleri, iş güvenliği uzmanından çalışan başına her ay 8 dakika hizmet almak zorunda. 5 çalışanı olan bir berber dükkanı her ay 40 dakika hizmet almak durumunda. İşyeri hekimliğinde ise çalışan başına aylık süre 6 dakika. 5 çalışanı olan bir berber dükkanı işyeri hekiminden ayda en az 30 dakika hizmet alacak. Bu süreler 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren artacak. İşyeri hekiminin süresi çalışan başına 10 dakikaya, iş güvenliği uzmanının süresi ise 20 dakikaya çıkacak. Yani berberlerin iş sağlığı ve güvenliği maliyetleri artacak.

Aylık maliyet 150-250 TL

İşyerleri, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimleriyle bireysel olarak sözleşme imzalayabildikleri gibi Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri’nden de (OSGB) hizmet alabilir. Çalışan sayısı başına hizmet alınması gereken süreye göre maliyetler değişiyor. Piyasa koşullarına, işyerinin yerine ve hizmetin kalitesine göre fiyatlar farklılık göstermekle birlikte tehlikeli sınıfta OSGB’ler çalışan başına 30 ila 50 TL arasında aylık fiyatlar sunuyor. Dolayısıyla 5 çalışanı olan bir berber dükkanı OSGB’ye işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirmesi için aylık 150 ila 250 TL arasında ödeme yapmak durumunda.