Türk siyasi tarihimizin en önemli seçimlerinden biri olan 1 Kasım’daki seçimin AK Parti’nin ezici üstünlüğüyle sonuçlanması Başkanlık Sistemi’ni yeniden gündeme getirdi. ‘Yeni Türkiye’ye geçiş sürecinin kilit adımlarından birisi olan ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da 14 Mart 2003’te dile getirdiği başkanlık sistemi, Türkiye’nin 60 yıllık hayali. Türk siyasetine damga vuran merhum Necmettin Erbakan, Muhsin Yazıcıoğlu, Turgut Özal, Tuğrul Türkeş gibi isimlerin yanı sıra şimdilerde başkanlık sistemine karşı gelen MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin de hedefi başkanlık sistemiydi. 

TEK BAŞKAN, TEK MECLİS

MHP lideri Alparslan Türkeş de, Başkanlık isteyen isimlerdendi. Üstelik Türkeş, Başkanlık sisteminin tarifini 1979 yılında yayımladığı “Temel Görüşler” adlı kitabında da sıralamıştı. Eski Türk devletlerinin Başkanlık ile yönetildiğini ve bunun sayesinde başarı geldiğine atıfta bulunan Türkeş, kitabında şunları yazmıştı: “Milliyetçi hareket, tek başkan, tek meclis sistemini savunur. Çağımız kuvvetli, adil ve hızlı icra çağıdır. Türk milleti, dünya imparatorlukları kurduğu devirlerde kuvvetli, adil ve hızlı icra sistemini uygulamıştır, kuvvetli ve hızlı icra, icra gücünün tek elde toplanmasıyla mümkündür. Bunun için tarih ve töremize uygun olarak başkanlık sistemini savunuyoruz.”

MECLİS’TE BAŞKANLIĞI SAVUNMUŞTU 

1972 senesinde TBMM’de Konya Milletvekili sıfatıyla söz alan Milli Görüş lideri merhum Necmettin Erbakan, ‘Başkan’ın tek dereceli olarak doğrudan doğruya millet tarafından seçilmesi gerektiğini belirtiyor. Başkanlık sisteminin ülkenin gelişmesi açısından zorunlu olduğuna dikkat çeken merhum Erbakan, “Bu sebepten yapılacak Anayasa değişikliği ile Fransa ve Amerika’da olduğu gibi Başkanlık Sistemi’nin ‘Prezidansiyel Sistem’in kabulü ve Başkan’ın tek dereceli olarak doğrudan doğruya millet tarafından seçilmesine imkân verilmesi, hem tarihî hakikatler ve hem milletimizin fıtratı ve hem de hakiki ve samimî demokrasinin gelişmesi bakımından faydalı ve zarurî bulunmaktadır” açıklamasında bulunuyor.

YÖNETİM YENİDEN DÜZENLENMELİ 

BBP’nin kurucu lideri merhum Muhsin Yazıcıoğlu ise, 29 Eylül 2002 yılında Yeni Şafak gazetesine verdiği röportajda, “Başkanlık sistemi ile yönetim yeniden düzenlenmeli” ifadelerini kullanıyor. Türkiye’nin sorunlarını ancak bu şekilde aşabileceğini kaydeden Yazıcıoğlu röportajda, “Siyasi partiler yasası ve seçim kanununu yenileyerek siyaseti yeniden düzenleme, başkanlık sistemi ile de yönetimi yeniden düzenlememiz gerekiyor” şeklinde konuşuyor.

Rahmetli Yazıcıoğlu, 15 Mart 1977 yılında da Genç Arkadaş dergisinde başkanlık sistemiyle ilgili şu ifadeleri kullanıyor: “Artık, Türk Milleti kendi kültür ve manevi değerlerine uzanmalı, tarihinin zengin tecrübelerinden faydalanarak güçlü iktidarını kurmalıdır. Bunun için; tek başkanlık sistemi kabul edilmelidir.”

BAŞKANLIK SİSTEMİ’NDEN YANAYIM 

Hürriyet yazarlarından Ertuğrul Özkök de geçmişte Başkanlığı savunan yazılar yazmış. 19 Eylül 1997’de “Türkiye Başkanlık Sistemi ile yönetilmeli” başlıklı yazı kaleme alan Özkök, 20 Eylül 1997’de “Başkanlık Sisteminden yanayım” diyerek Türkiye’nin başkanlık sistemine geçmesini savunduğunu belirtmiş. 

KURTULUŞ BAŞKANLIK SİSTEMİ’NDE 

2003 yılında şüpheli bir kaza sonucu hayatını kaybeden Vali Recep Yazıcıoğlu da başkanlığın gelmesini isteyenler arasında yer alıyor. “Kurtuluş başkanlık sisteminde” diyen Yazıcıoğlu, mevcut sistemin değişmesini şu şekilde anlatıyor: “Yapılacak tek bir şey var, bu da milli koalisyonu kurup, Anayasayı değiştirmektir. Başkanlık sistemi ile beraber özelleşme ve yerelleşmeyi gerçekleştirmektedir.” 

KENAN EVREN DE BAŞKANLIK DEMİŞ 

7. Cumhurbaşkanı ve 12 Eylül Darbesinin mimarlarından Kenan Evren’in de başkanlık taraftarı olduğu ortaya çıktı. Evren, “Başkanlık sistemine taraftarım ama bu sisteme geçişi kolaylaştıracak bir Anayasa değişikliğinin Meclis’ten çıkacağına inanmıyorum” diye konuşmuş.

ÖZAL, BAŞKANLIĞI HEP İSTEDİ

Merhum Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın Başbakanlık Müsteşarlığını yapan Hasan Celal Güzel’in deyişiyle “Başkanlık sistemini en çok isteyen Özal’dır.” (Radikal, 22 Nisan 2004) . Turgut Özal’ın ölmeden hemen önce, şuan A Haber danışmanı olan Atılgan Bayar’a verdiği röportajı yayınlanmıştı. Röportajda Özal’ın başkanlık sistemi hakkında düşünceleri şöyleydi: “Parlamenter sistemden Başkanlık Sistemi’ne geçersek, bu parlamentonun denetleme görevini, yani asli görevini yapması demektir. Bizim gibi ülkelerde, biraz da tabiatı icabı milli yapısı çok çeşitli yerlerden gelen bir ülkede parlamentoda birtakım tıkanıklıklar, zorluklar vardır.” Yıllar önce Süleyman Demirel ise, “Başkanlık Sistemi’ni kendim için değil, Türkiye için istiyorum” demişti.

BAHÇELİ’NİN DE TEK İSTEĞİ BAŞKANLIKMIŞ

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin geçmiş dönemde parti stratejisini, tek başına iktidar olduktan sonra Başkanlık ya da yarı Başkanlık sistemine geçiş olarak belirlediği ortaya çıktı. MHP, 2001 yılındaki seçim vaadinde, şayet tek başına iktidar olurlarsa “Başkanlık ya da yarı Başkanlık sistemine geçiş” üzerine bir parti stratejisi yürüteceğini belirtmişti. Yeni Asır Gazetesi’nin 23 Ocak 2001’deki Nevin Bilgin imzalı haberine göre Bahçeli, muhtemel bir ara seçim ya da erken seçim durumunda MHP’nin vaadini ‘Başkanlık’ sistemi olarak açıklıyor.