Dünya Sağlık Örgütü (WHO), şimdiye dek antibiyotiklerle ilgili en geniş çalışmayı yaptı. 114 ülkenin verileri baz alınarak yapılan incelemede antibiyotiklere karşı bakterilerin direncinin artmasının AIDS’ten bile tehlikeli “büyük bir küresel tehdit” oluşturduğu uyarısında bulundu. WHO’ya göre bu artış dünyanın her bölgesinde sürüyor ve insanlık artık “antibiyotik sonrası döneme” geçiş yaptı. Yani basit hastalıklardan ölümler antibiyotik direnci nedeniyle giderek artacak. Acilen önlem alınmamasının yıkıcı sonuçları olacağını vurgulayan örgüt, yeni antibiyotikler geliştirilmesi gerektiği uyarısında bulunuyor. İlaç şirketleri ise çok fazla kârlı olmadığı gerekçesiyle yeni antibiyotiklerin araştırmasına yeterli kaynak ayırmıyor ve bu nedenle son yıllarda piyasaya yeni ve kapsamlı bir antibiyotik çıkmadı. 

Türkiye’de alarm zili

WHO’nun son raporu için zatürre, ishal ve kan yoluyla bulaşan enfeksiyonlar gibi en sık görülen hastalıklara yol açan yedi farklı bakteriyi inceledi. Yapılan araştırmalarda bazı ülkelerde hastalıkların yarısından fazlasının tedavisinde kullanılan iki temel antibiyotiğin artık işe yaramadığı belirlendi. Araştırmaya konu olan 114 ülke içinde Türkiye, bakterilerin antibiyotik direncinin en yüksek olduğu ülkeler arasında hemen hemen tüm bakteri türlerinde ilk 3’te yer aldı. Basit soğuk algınlığı için bile reçetesiz antibiyotik kullanımının çok yüksek olduğu ülkemizde çıkan bu sonuç, alarm zilleri çalmasına sebep olacak. 

İşte Türkiye için vahim sonuçlar

- Türkiye’de bağırsak hastalıklarına sebep olan ve koli basili olarak da bilinen ‘Escherichia coli’ bakterisinin etken maddesi cephalosporin olan antibiyotiklere karşı direnç oranı yüzde 43.3. Türkiye dünyada bu alanda Makedonya’dan sonra ikinci. Aynı bakterinin etken maddesi fluoroquinolone olan antibiyotiklere direnç oranı yüzde 46.3. Türkiye bu alanda dünya birincisi.

 - Akciğerlerde rahatsızlığa sebep olan Klebsiella pneumoniae bakterisinin Türkiye’de etken maddesi cephalosporin olan antibiyotik ilaçlara direnç oranı yüzde 52.4. Türkiye bu alanda Sırbistan, Makedonya, Litvanya gibi ülkelerle en üst sıralarda yer alıyor. 

- Hastane bakterisi (MRSA) olarak da bilinen staphylococcus aureus’un Methilicillin antibiyotiklerine direnç oranı yüzde 31.5. Bu Avrupa ülkelerine göre yüksek bir oran. 

- Türkiye’de zatürre, menenjit, kulak iltihabı ve sinüzite en çok sebep olan bakteri olarak nitelendirilen Streptococcus Pneumoniae’nin tedavisinde uzun süredir penicilin içeren ilaçlar kullanılamıyor. Çünkü WHO’nun raporuna göre bu bakterinin Türkiye’de penicilin direnci yüzde 44.8.